بوف تنهائی من!

 

«در زندگی زخم هایی هست که مثل خوره روح آدم را آهسته در انزوا می خورد و می تراشد.این دردها را نمی شود به کسی اظهار کرد چون عموما عادت دارند این درد های باور نکردنی را جزو اتفاقات و پیش امدهای نادر و عجیب بشمرند و اگر کسی بگوید یا بنویسد مردم بر سیبیل عقاید جاری و عقاید خودشان سعی می کنند آنرا با لبخند شکاک و تمسخر آمیز تلقی بکنند.»

۲۸ بهمن سالروزتولد  صادق هدایت ، نویسنده مترجم و روشنفکر ایرانی بود.

صادق هدایت متولد: ۲۸ بهمن ۱۲۸۱  در تهران، و مرگ : در۱۹ فروردین ۱۳۳۰ در پاریس.    

هدایت از پیشگامان داستان‌نویسی نوین ایران و روشنفکری برجسته بود. برترین اثر وی رمان «بوف کور» است که آن را مشهورترین و درخشان‌ترین اثر ادبیات داستانی معاصر ایران دانسته‌اند.   

   

«من همان قدر از شرح حال خودم رَم می‌کنم که در مقابل تبلیغات امریکایی مآبانه. آیا دانستن تاریخ تولدم به درد چه کسی می‌خورد؟ اگر برای استخراج زایچه‌ام است، این مطلب فقط باید طرف توجّه خودم باشد. گرچه از شما چه پنهان، بارها از منجّمین مشورت کرده‌ام اما پیش بینی آن‌ها هیچ وقت حقیقت نداشته. اگر برای علاقهٔ خوانندگانست؛ باید اول مراجعه به آراء عمومی آن‌ها کرد چون اگر خودم پیش‌دستی بکنم مثل این است که برای جزئیات احمقانهٔ زندگیم قدر و قیمتی قایل شده باشم بعلاوه خیلی از جزئیات است که همیشه انسان سعی می‌کند از دریچهٔ چشم دیگران خودش را قضاوت بکند و ازین جهت مراجعه به عقیدهٔ خود آن‌ها مناسب‌تر خواهد بود مثلاً اندازهٔ اندامم را خیاطی که برایم لباس دوخته بهتر می‌داند و پینه‌دوز سر گذر هم بهتر می‌داند که کفش من از کدام طرف ساییده می‌شود. این توضیحات همیشه مرا به یاد بازار چارپایان می‌اندازد که یابوی پیری را در معرض فروش می‌گذارند و برای جلب مشتری به صدای بلند جزئیاتی از سن و خصایل و عیوبش نقل می‌کنند.»

«از این گذشته، شرح حال من هیچ نکتهٔ برجسته‌ای در بر ندارد نه پیش آمد قابل توجهی در آن رخ داده نه عنوانی داشته‌ام نه دیپلم مهمی در دست دارم و نه در مدرسه شاگرد درخشانی بوده‌ام بلکه بر عکس همیشه با عدم موفقیت روبه‌رو شده‌ام. در اداراتی که کار کرده‌ام همیشه عضو مبهم و گمنامی بوده‌ام و رؤسایم از من دل خونی داشته‌اند به طوری که هر وقت استعفا داده‌ام با شادی هذیان‌آوری پذیرفته شده‌است. روی‌هم‌رفته موجود وازدهٔ بی مصرف قضاوت محیط دربارهٔ من می‌باشد و شاید هم حقیقت در همین باشد.» 

 

پ ن : دوست داشتم در سالروز تولدش از این نویسنده یادی کرده باشم. روزهائی بوده اند که به این نویسنده ی بزرگ فکر کرده ام. به عادتهایش، به رفتارهایش و شرایط خانوادگیش و تحت تاثیرش قرار گرفته ام. چند سال پیش که کتاب «آشنائی با صادق هدایت» نوشته ی م. فرزانه را خواندم، حقیقتا آن روزها با او زندگی می کردم آنقدر که مرا بارها کشاند به کافه نادری، می رفتم که فقط حضور صادق هدایت را در آنجا تجسم و احساس کنم. انگار بر روی نیمکتی در گوشه ی باغ (جایگاه همیشگی اش) نشسته بود و به من لبخند می زد. 

زمانی که کتاب «فوائد گیاهخواری» را خواندم از تصور گوشتخواری حالت مشمئز وحشتناکی به من دست داده بود.  

هدایت از آن دسته نویسندگانیست که در کنار طرفدارانش، مخالفانش هم گاهی زیاد به چشم می آیند و به نظر می رسد دلیل آن، خودکشی هدایت بوده است. اما هرگز نمی توان در مورد خودکشی انسانها هیچ نظر صحیحی به طور قطع، ارائه داد. خودکشی فعلی است که در شرایط خاص انجام میگیرد و اگر کسی توانست خود را کاملا جای آن شخص و در شرایط خاص آن فرد قرار دهد آنوقت شاید بتواند اظهار نظر قابل توجهی ابراز نماید. 

«... این احساس از دیر زمانی در من پیدا شده بود که زنده زنده تجزیه می شدم. نه تنها جسمم، بلکه روحم همیشه با قلبم متناقض بود و با هم سازش نداشتند. همیشه یک نوع فسخ و تجزیه غریبی را طی می کردم ... قسمتی از بوف کور.»  

 

یادش گرامی